უკრაინელი ლიდერების პოზიცია, ამავე ქვეყნის მართლმადიდებელი ეკლესიის დამოუკიდებლობის თაობაზე

უკრაინის წინა ორმა პრეზიდენტმა შესთავაზა მსოფლიო პატრიარქ ბართლომეოსს პეტიცია, რომელზე 5 000 ადამიანი აწერდა ხელს, იგი  ეხებოდა უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტონომიის სტატუსს.

ლეონიდ კრავჩუკი და ვიქტორ  იუშჩენკო შეხვდნენ მსოფლიო პატრიარქ ბართლომეოსს 2016 წლის აგვისტოში, მაგრამ ამ შეხვედრის დეტალები კვლავ უცნობია. ახლახანს BBC-მ განაცხადა, რომ უკრაინელმა ლიდერებმა შესთავაზეს მსოფლიო პატრიარქს , რომ მოსკოვის საპატრიარქოსგან დამოუკიდებლად ეცნო ამ ქვეყნის მართლმადიდებელი ეკლესია ავტოკეფალურად.

რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია  უკრაინას თავის ,,კანონიკურ ტერიტორიად’’ მიიჩნევს და თვლის რომ ტრადიციულადაც ეს ეკლესია მოსკოვის საპატრიარქოს იურისდიქციის ქვეშ იმყოფებოდა. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, რაც უკრაინამ მოიპოვა დამოუკიდებლობა, უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურმა ფილარეტმა  დამოუკიდებელ ერთეულად გამოაცხადა კიევის საპატრიარქო, რომლის ხელმძღვანელიც თავად გახლავთ. ამის მიუხედავად არც მსოფლიოსა და არც მოსკოვის საპატრიარქოს არ მიუნიჭებია მისთვის ავტოკეფალია. რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია ამტკიცებს, რომ  უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესია (მოსკოვის საპატრიარქოს გავლენის ქვეშ მყოფი) არის მართლმადიდებელი კრებულის  ერთადერთი ლეგიტიმური წარმომადგენელი  ამ ქვეყანაში.

12 / 09 / 2016

წყაროები:

https://www.catholicculture.org/news/headlines/index.cfm?storyid=29317

http://www.pravoslavie.ru/english/97008.htm

თარგმნა და მოამზადა- გურამ ლურსმანაშვილმა

 

37 მანეთიანი მენტალიტეტი, ანუ ისრაელი ერი ეგვიპტეში

,,სჯობს  მონობაში  გადიდკაცებულს,  თავისუფლების  ძებნაში  მკვდარი.”

ახლახანს ერთ სიუჟეტს ვუყურებდი, სადაც კახეთში ჩასული  ქართველი მამაკაცი ადგილობრივებს ეკითხება -,,რუსეთი თუ ამერიკა’’, პასუხები  ერთმნიშვნელოვანია, რომ ამერიკას არ უნდა ვეომოთ, კარგად უნდა ვიყოთ, მაგრამ რუსეთთან …. და.ა.შ. კი იცით თქვენც. არგუმენტებიც მარტივი და  ყველასათვის ნაცნობი:

1-რუსეთი მართლმადიდებელია; 2-ჩვენი ყურძენი, ღვინი და ხახვი გავა, იქიდან კი ფქვილი შემოვა; 3-სახლები მარტო კომუნისტების დროს აშენდნენ; 4-ამერიკელების ენა არ ვიცით; 5-ამერიკელს თავისი და-ძმა არ უნდა, რუსეთს კი უჰ;

,,ამერიკა ვისაც უნდათ’’ თუ ვინ არიან, ამაზეც საინტერესო პასუხი აქვთ, ეს ხალხია- ,,ტ…კიტოლა გოგო-ბიჭები, რომელსაც დისკოტეკას მოუწყობენ, აგულავებენ და ათქმევინებენ რომ ამერიკა კარგია’’ და.ა.შ. მოკლედ თქვენც რომ ხშირად მოგისმენიათ ის სიტუაციაა. პირადად მე ამ სიუჟეტის ცქერისას ერთდროულად ვიგრძენი- ბრაზი, სიბრალული, თანაგრძნობა და.ა.შ. ყველაფერი, მერე უცბად საშველზე დავფიქრდი, მივხვდი რომ ამგვარად მოაზროვნე ხალხს გარკვეულწილად ვერც გაამტყუნებ და არც ,,გამოსწორებაზე” უნდა შეიქმნა ილუზიები. ამის შემდეგ ბიბლიის უმნიშვნელოვანესი პასაჟი გამახსენდა, რომლის გაანალიზების შემდეგაც დავმშვიდდი. მრავალჯერ მითქვამს და განვმეორდები, შემთხვევით არ ყოფილა რომ მოსემ  ეგვიპტის მონობიდან რომ გამოიყვანა ისრაელი ერი და 40 წლის მანძილზე გაურკვეველი მიმართულებით ატარა უდაბნო. არადა ეგვიპტესა და ისრაელს შორის მანძილი დაახლოებით 40 დღის სავალს შეადგენდა. მიზეზი რა იყო იცით? რა და სრულიად უნდა გამქრალიყო ის თაობა, რომელიც ,,ეგვიპტურად აზროვნებდა’’, რომელსაც ენატრებოდა იქაური ჭამა-სმა, გართობა, გარყვნილება,  უზრუნველი ცხოვრება და არ სურდა თავისუფლება. არც მეტი და არც ნაკლები, სანამ ამგვარად მოაზროვნე ყველა პიროვნება არ წავიდა ებრაული თემიდან, ისრაელი ერი აღთქმულ მიწაზე არ (ვერ შევიდა).   ხოდა ჩვენც როდესაც საშველზე ვფიქრობთ უნდა გავაანალიზოთ რომ სანამ არ გაქრება იმ თაობისა და აზროვნების მქონე ადამიანთა ჯგუფის თითოეული წარმომადგენელი, რომ რომლისთვისაც ,,37 მანეთიანი მენტალიტეტი’’ და საკუთარი მოსავალის რეალიზება უფრო მეტად მნიშვნელოვანია ვიდრე ქვეყნის თავისუფლება, სუვერენიტეტი, დეოკუპაცია, დემოკრატია და.ა.შ. არაფერი გვეშველება. ასეთი თაობა უნდა წავიდეს! ამქვეყნიდან (სიკვდილი არ იფიქროთ მაინცდამაინც, შეიძლება რუსეთის მიმართულებით ბილეთი ავუღოთ, ოღონდ მხოლოდ ,,ტუდა’’ და არა ,,აბრატნი’’). ამის იქით კი ახალი თაობა ნამდვილად მაძლევს ოპტიმიზმის საფუძველს. დიახ, დღეს ასობით ქართველი ახალგაზრდა ღამეებს ათენებს, ეძებს, იკვლევს, განიცდის და ტკივა საკუთარი სამშობლოს გასაჭირი, თავაუღებლად შრომობს ევროპის უნივერსიტეტებში, რომ საკუთარ მიწა-წყალს გამოადგეს, ფიქრობს მისი ეკლესიის ხვალინდელ დღეზე, იბრძვის თავისუფლებისთვის, დამოუკიდებლობისთვის და ჯერა რომ ,,ცუდად ხომ მაინც არ ჩაივლის ეს განწირული სულისკვეთება!’’ მათ კალამს არ სჭირდება ტაში, მთავარია

წმინდა სიტყვა უშიშარად მოფინონ ხალხში
,,ბოროტთ საკლავად, — მათ სულთ-ხდომის სეირს ვუყუროთ.’’

გურამ ლურსმანაშვილი

27/8/2016

ბულგარელთა უკმაყოფილება მათი მართლმადიდებელი ეკლესიის დუმილზე, ფრანგი მღვდლის მკვლელობის თაობაზე

 

ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის მიმდევრებში დაპირისპირება წარმოიშვა რომაული წესის კათოლიკე მღვდლის ჟაკ ჰამელის მკვლელობის თაობაზე და  მასთან დაკავშირებით გაკრიტიკებულ იქნა ის სიჩუმე და დამოკიდებულება სხვა არამართლმადიდებელ ქრისტიანებთან, რაც ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის მხრიდან შეინიშნება.

დაპირისპირებანი განახლდა მას შემდეგ რაც ორი შეიარაღებული ადამიანი რუენთან ახლოს მდებარე ეკლესიაში დილის მსახურების დროს შეიჭრა. მათ მძევლად აიყვანეს 5 ადამიანი.  ყელი გამოჭრეს მამა ჟაკს და  გარდა მძიმედ დაშავდა ერთი მორწმუნე. (დაწვრილებით იხილეთ)[1]

ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის დამოკიდებულებაზე სხვა  ქრისტიანებთან, (ისევე როგორც ეს გამოიხატა  კრეტის სრულიადმართლმადიდებლურ კრებაზე არდასწრებით) უკმაყოფილო ცნობილმა ბულგარელმა მოღვაწემ- თეოდორა დიმოვამ დაწერა სტატია, რომელიც გამოქვეყნდა ერთ-ერთ საიტზე სახელწოდებით- ,,ერეტიკოსი თუ მოწამე’’

ის აცხადებს რომ ეკლესიის მხრიდან ბოლო პერიოდში განხორციელებული ღონისძიებები, მაშნაც კი როდესაც სისხლი დაიღვარა,  თანაგრძნობის ნაკლებობა, განპირობებული იყო გულცივობით. იგი აცხადებს:

,,ჩვენ ,,დავყრუვდით და დავბრმავდით’’, რადგან უმრავლესი ბულგარელები ინათლებიან ნომინალურად და მათი ქმედებანი სრულიად უცხოა ეკლესიისთვის. რომ ნათლობა გახდა მხოლოდ ტრადიცია ან საუკეთესო შემთხვევაში ,,დაზღვევა’’

მას შემდეგ რაც ბულგარეთის მართლმადიდებელმა ეკლესიამ უარი განაცხადა კრეტის კრებაზე დასწრების თაობაზე, ამავე ეკლესიის მიერ ის ეკლესიები და ეპისკოპოსები, რომლებმაც კრებაში მიიღეს მონაწილეობა, შეფასდნენ როგორც ,,საშინელნი და ცოდვებით დაქცეულნი.’’

ეს ატმოსფერო გამოწვეულია კონფრონტაციით, უხეშობით, სიმწარით და უარყოფით, რომელიც შეიძლება შევადაროთ მხოლოდ კლასობრივ მტრისადმი წარმოებულ ბოლშევიკურ სამხედრო შეუწნარებლობას.

ბულგარეთის მართლმადიდებელმა ეკლესიამ უარყო ტერმინი რომაულ-კათოლიკური ეკლესია და ეკლესია. მას ასევე პრობლემა ჰქონდა რომაელ კათოლიკეთა დამკვირვებელთა კრებაზე დასწრების საკითხზე, ამ ლოგიკით მამა ჟაკი არ იყო მღვდელი და მომხდარ  ბარბაროსობასაც  ,,დუმილით უნდა შევხვდეთ.’’>>

ჟურნალისტი ტონი ნიკოლოვი  იხსენებს ერთ შემთხვევას, როდესაც მან დაინახა კათოლიკე მღვდლის- მამა პავლესა  და ბულგარელი მართლმადიდებელი მღვდლისა  შეხვედრა,  როდესაც ამ უკანასკნელმა განაცხადა- ,,მე არ ვართმევ ხელს ერეტიკოსს.’’ რაზეც მამა პავლემ უპასუხა: ,,მე ყოველდღე ვსტუმრობ ციხეებს და ვუწოდებ ჩემს ხელს მკვლელებსა თუ კრიმინალებს. თქვენ არ მიცნობთ მე. ჩვენ შეიძლება ვეკუთვნოდეთ სხვადასხვა ეკლესიებს და არ ვაზიარებდეთ ერთმანეთს, მაგრამ თქვენს მსგავსად ვარ ადამიანი. ისევე როგორც შევიქმენი ღმერთის ხატად და მსგავსად, ამ ყოველივეს უარყოფა კი შეუძლებელია.’’

თეოლოგიის პროფესორი კალინ იანაკიევი აცხადებს რომ ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესიი მიერ კრეტის კრებაზე არ გამგზავრებას თან ახლდა სასულიერო პირების მხრიდან გამოთქმული შეფასებები ამ კრებაში მონაწილე პირებისადმი, რომ ისინი იყვნენ- ეკლესიის მტრები როგორც მოდერნისტები, ეკუმენისტები, მოღალატეები, ერეტიკოსები და.ა.შ. ხოლო მსოფლიო პატრიარქ ყოვლადუწმინდეს ბართლომეოსს კი უწოდებდნენ ,,აღმოსავლეთის პაპს’’, რომთან ურთიერთობის გამო.

იანაკიევი კითხულობს, იქ სადაც წარმოდგენილ იყვნენ ისეთი ეკლესიის უმაღლესი იერარქები, როგორებიც არიან- კონსტანტინოპოლის, ალექსანდრიის, იერუსალიმის, კვიპროსის, სერბეთის, რუმინეთის, საბერძნეთის, ალბანეთის, პოლონეთის და ჩეხეთ-სლოვაკეთის, როგორ შეიძლება შეფასდეს კრეტის კრება რომ ის იყო ,,კოქტეილი’’(წვეულება) და ,,ანტი მართლმადიდებლური მეიდანი.’’

[1] http://www.orthodoxtheology.ge/260716/

 

წყაროები: http://panorthodoxcemes.blogspot.bg/2016/08/controversy-over-bulgarian-orthodox.html?m=1

http://kultura.bg/

http://sofiaglobe.com/2016/08/09/controversy-over-bulgarian-orthodox-churchs-silence-on-murder-of-french-priest/

მოამზადა- გურამ ლურსმანაშვილმა

 

 

 

ცისკრის ჩატარების დრო და ზეთისცხება

 

პასუხი  FB-ს  პირად კედელზე დაწერილ პოსტის ირგვლივ განვითარებულ მოვლენებზე        

        ვისურვებდი ვრცლად მესაუბრა პოსტს სათაურის ირგვლივ, მაგრამ სამწუხაროდ წინამდებარე წერილის ხასიათი არ მაძლევს საშუალებას ღრმად განვიხილო ცისკრის ჩატარების პერიოდი და ზეთისცხების პრაქტიკა, რომელიც ამ მსახურებაშია ჩართული. არამედ იძულებული ვარ ვუპასუხო ჩემი ერთ-ერთი პოსტის უმართებულო გააზრებას და მასზე გამოთქმულ შეფასებებს.

            ყველა ბლოგერისთვის სასიხარულოა, როდესაც მის ნაწერებს ეცნობიან  მკითხველები  და სხვასაც გადასცემენ მათ შინაარსს, მაგრამ სამწუხაროა თუ ეს ყოველივე არასწორი ფორმით  ხდება. შესაბამისად, იძულებული ვარ დავწერო ეს წერილი. ვგულისხმობ რუმინეთის დედაქალაქ ბუქარესტში, ანთიმოზ ივერიელის მონასტერში ყოფნისას დაწერილ მოკლე პოსტს, რომელიც გამოვაქვეყნე 2015 წლის 9 სექტემბერს: ,,ბუქარესტში, ანთიმოზ ივერიელის მონასტერში, წირვის დასრულების შემდეგ (და არა ცისკრის შუაში,როგორც ეს მავნე ტრადიცია, სლავური გავლენით საქართველოშია გავრცელებული), მღვდელი ზეთს სცხებს ტაძარში მყოფ პირებს. ამ შემთხვევაში მეც…’’[1] პოსტს თან დავურთე ამავე მონასტერში გადაღებული ფოტო. იგივე ფოტო გავაზიარე 2016 წლის 28 ივნისს და დავურთე მოკლე ტექსტი, რომლითაც ჩემს მეგობრებს ვულოცავდი უდიდესი საეკლესიო მოღვაწის-წმ.ანთიმოზ ივერიელის ხსენების დღეს. აღნიშნული პოსტის ირგვლივ ერთ-ერთმა მომხმარებელმა მკითხა: ,,გურამ,”მავნე ტრადიცია“რას ნიშნავს?ვის “ავნო“განა?რადგან ბერძნული და ქართული წესი არ ემთხვევა ერთმანეთს,ამიტომ ხომ არ თვლი,რომ “მავნეა“?’’ რომელზეც ვუპასუხე: ,,უპირველესად ზოგადად ცისკრის საღამოს ჩატარება უკვე ,,მავნეა’’ და ალოგიკური. რატომ უნდა ტარდებოდეს საღამოს ცისკარი საერთოდ ვერ ვხვდები. ამას რომ თავი დავანებოთ, ცისკრის წირვის წინა საღამოს ჩატარებამ გამოიწვია სწორედ ის, რომ ადამიანს, რომელიც კვირის 5-6 დღის მანძილზე მუშაობს, შაბათი დღეც ეკარგება და რატომ? იმიტომ რომ ერთ მშვენიერ დღეს ვიღაც სლავს ამგვარი რამ მოუვიდა ტვინში ხომ? რაც შეეხება წესის ბიზანტიურობას გეტყვით რომ ეს ბიზანტიური არაა.🙂 ხოლო ცისკარი კი, თუნდაც იგივე ქართული საღთვისმსახურო ტრადიციით, სწორედ დილით ტარდებოდა და არა საღამოს….’’  ამის შემდეგ კი სხვა მეგობრებთან ერთად გავაგრძელეთ საუბარი ნახსენები ტრადიციის შესახებ და საერთოდ არ გვიხსენებია ზეთისცხების საიდუმლო. იმის მიუხედავად რომ ვთვლიდი, ყოველივე ზემოთთქმულიდან გამომდინარე ნებისმიერი სახის გაურკვევლობა თავიდან იქნებოდა აცილებული, ამა წლის ივლისის თვეში, უკვე დადებულ პოსტზე გავაკეთე ე.წ. P.S.- ,,ვგულისხმობთ ცისკრის საღამოს ჩატარების მავნე ტრადიციას და არა თავად ზეთისცხების საიდუმლოს არსს.’’ თუმცა, ჩემდა გასაკვირად, საკითხმა მაინც არასწორი მიმართულება შეიძინა და გაჟღერდა თითქოს- ,,უდიერად ვეპყრობოდი ზეთისცხების საიდუმლოს.’’ თუნდაც რომ ამგვარად ყოფილიყო საქმე (,,ნუ იყოფინ!’’), ბოლო პერიოდში  ჩემს ,,ბლოგერობასთან’’ დაკავშირებით განვითარებულ მოვლენებზე,  მოსაზრების გავრცელებადე ამის მოქმედთ მინიმუმ უნდა გადაემოწმებინათ ეს ყოველივე (ან გავრცელების შემდეგ მაინც ეთხოვათ განმარტება), რაც სამწუხაროდ არ დაფიქსირებულა. (ვიმედოვნებ უნებლიედ).

            შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე, რათა ერთხელ და სამუდამოდ დასრულდეს მცდარი ინფორმაციის გავრცელება ვაცხადებ: -,,მიმაჩნია რომ ცისკრის მსახურების საღამოს ჩატარება (რომელიც საქართველოში სლავური გავლენით დამკვიდრდდა), არის მავნე პრაქტიკა, რომელიც მავანს სურს, რომ საქართველოს ადგილობრივი ეკლესიის ტრადიციად გაასაღოს.’’ მიუხედავად ამისა, საკითხის ასეთი მკვეთრი შეფასება ჩემი მხრიდან ოდნავაც არ გულისხმობს რაიმე ფორმით ამ ყოველივეს ზეთისცხების საიდუმლოსთან დაკავშირებას. მოსაზრების დაფიქსირების შემდეგ შევეცდები რამდენიმე არგუმენტით გავამყარო ჩემი მოსაზრება.

I-გავიხსენოთ სიტყვის ქართული ეტიმოლოგია და გადავშალოთ განმარტებითი ლექსიკონი, რომელშიც ვკითხულობთ: ,,ცისკარი (5, 21 საქმე) ეწოდება მოწევნასა განთიადისასა¹, და შემდგომად მისა – განთიადი და შემდგომად – რიჟურაჟი; ხოლო აღმოსვლასა მზისასა – დილა და შემდგომად მწუხრამდე – დღე .’’[2]

            ნათელია რომ სახელი მიემართება დროის რადიკალურად განსხვავებულ პერიოდს და არა იმას, რასაც ჩვენ დღეს ვუწოდებთ.

II- ვნახოთ იგივე სიტყვის უცხოური შესატყვისები და თუ როგორ მოიხსენიებენ მას სხვა მართლმადიდებელი ეკლესიები:

ა) ბერძნულად– ὄρθρος ეწოდება დღის დაწყებას. ( ბამბინოტი ზუსტ ცნობებს ვერ გვაწვდის, თუმცა ზოგადი შინაარსი ცნობილია).

ბ) ინგლისურად– Orthros- ბერძნული ენის გავლენით, ინგლისურშიც იგივე მნიშვნელობის მატარებელია დასახელებული სიტყვა.

გ) რუსულად–утрение- დაკავშირებულია სიტყვასთან-,,утро’’(დილა).

დ) რუმინულად– UTRENIA-Utrenie. როგორც წინა შემთხვევაში აღვნიშნეთ, ეს უკანასკნელიც დილას მიემართება და არა საღამოს.

            ვფიქრობ. როგორც ქართულ ასევე უცხოენოვან ტერმინთა გაცნობისას დავრწმუნდით, რომ დასახელებული ლიტურგიკული მსახურება თუნდაც თავისი ეტიმოლოგიიდან გამომდინარე, გულისხმობს დღის დასაწყისს და არა დასასრულს.

III) ახლა უკვე სიმბოლურ მხარესაც შევეხოთ, გადავშალოთ სინური მრავალთავი (840 2.) და ვნახოთ თუ როგორ განმარტავდა ჩვენი წინაპარი ამ საღვთისმსახურო წესს:

,, მწუხრი და ცისკარი– მწუხრსა განისუენოს ტირილმან და ცისკარს იყოს სიხარული (ფს.29,5). მწუხრი იყო მოწაფეთა გლოვაჲ და ცისკარს – სიხარული იგი აღდგომისაჲ“ [3]

            შემთხვევით არაა, რომ წმ.პავლე მოციქული რომაელებს ამგვარად მიმართავს: ,,ღამე იგი განგვეშორა და დღე შემოგვეახლა“ (რომ 13,12). მოციქულის გარდა საეკლესიო მწერლობაში მრავალგზის ფიქსირდება მსგავსი ალეგორია, შესაბამისად, როდესაც ცისკარს საღამოს ვატარებთ, ამ სიმბოლურ გააზრებასაც ვეწინააღმდეგებით, რომელიც წმ.წერილიდან მოდმინარეობს, საეკლესიო მწერლობით მტკიცდება და ძველი ქართული საღვთისმეტყველო (და არა მხოლოდ) ტრადიციით მოიტანეს ჩვენამდე წინაპრებმა.

IV- საუბარიც კი ზედმეტად  მიგვჩნია იმის თაობაზე, თუ როდიდან დადგინდა საქართველოში ცისკრის საღამოს ჩატარების პრაქტიკა. საქმე გვაქვს სინოდალური ,,ხანის’’ შემდგომ პერიოდს, ანუ XVII საუკუნეს, რა დრომდეც საქარველოში, ისევე როგორც სხვა მართლმადიდებელ ქვეყნებში, ცისკრის მსახურება დილით სრულდება, რასაც მოებმოდა ღვთაებრივი ლიტურგია (და არა ჟამნები).

V- ყოველივე ზემოთთქმულის შემდეგ შეუძლებელია არ აღვნიშნოთ წმდა პრაქტიკული კუთხეც. დღეს, საქართველოს უმეტეს ტაძარში, მრევლი მოდის ტაძარში შაბათ საღამოს (დღესასწაულის წინა საღამოს), ესწრებიან მწუხრისა და ცისკრის მსახურებას, ხოლო მეორე დღეს კი I; III; VI ჟამნებს და საღვთო ლიტურგიას. იმ დროს, როდესაც სხვა მართლმადიდებელი ეკლესიები (რუსეთის გარდა) არ სთხოვენ მრევლს შაბათ საღამოს  მსახურებაზე დასწრებას, რადგან კვირას, წირვის დაწყების წინ ატარებენ ცისკარს, ამავე დროს აღესრულება პროსკომიდია (კვეთა), შესაბამისად აღარაა საჭირო დამატებით (I, III და VI ჟამნების ჩატარება) ცისკარს მოებმის საღვთო ლიტურგია, რითაც სრულდება მსახურება. ამგვარად, მრევლს საშუალება აქვთ 5-6 დღიანი დაძაბული სამშაო გრაფიკის შემდეგ დაისვენო 1 დღე საკუთარ ოჯახთან, ხოლო მეშვიდე დღეს მიბრძანდნენ ტაძარში, დაესწრონ მსახურებას, ეზიარონ განკაცებული ღმერთის ევქარისტიულ ძღვენს და დაბრუნდნენ  სახლებში.

            ზემოთმოყვანილი მსჯელობიდან გამომდინარე მიმაჩნია რომ წესს, რომელიც  ეტიმოლოგიური, სიმბოლური, ქართული ადგილობრივი საღვთისმსახურო პრაქტიკით, მსოფლიო მართლმადიდებელი ეკლესიის (რუსეთის გარდა) ლიტურგიკული ტრადიციით, პრაქტიკული დანიშნულებით  გაუმართლებელია, მაქვს უფლება პირად ბლოგზე ან FB  კედელზე ვუწოდო ,,მავნე ტრადიცია.’’

            საუბრის ბოლოს გავიხსენებ იგივე სიტუაციასთან დაკავშირებულ კიდევ ერთ ეპიზოდს, როდესაც დასახელებული პოსტის ,,საჯარო განხილვისას’’, ამტკიცებდნენ რომ ცისკრის მსახურების საღამოს ჩატარება, არის ,,საქართველოს ადგილობრივი ეკლესიის ტრადიცია.’’   ზემოთმოყვანილ არგუმენტებს რომ თავი დავანებოთ იმ ფონზე, როდესაც თავად რუსები ერთმნიშვნელოვნად წერენ: ,, Елеопомазание совершается: на воскресной и праздничной утрени. В России это происходит после чтения Евангелия (на полиелее), в Греции — по окончании утрени. Верующие после поклонения праздничной иконе и Евангелию подходят к священнику, который их помазывает с произнесением слов «Во и́мя Отца́ и Сы́на и Свята́го Ду́ха»‘’[4]  მიმაჩნია რომ ყოველივეს ,,ქართულად გამსაღებელი’’ მინიმუმ ცდება, მაქსიმუმ კი შეცდომაში შეჰყავს მოსახლეობა. (უფრო ვრცლადაც შეიძლება იმის განხილვა, თუ რატომაა უმჯობესი ზეთისცხების ცისკრის დასასრულს ჩატარება და არა სახარების წაკითხვის შემდეგ, მაგრამ რადგან ჩვენი უპირველესი პოსტი არანაერად უკავშირდებოდა ზეთისცხების საიდუმლოს, შესაბამისად  ვრცლადაც არ განვიხილავთ მას).

დასკვნა

          წინამდებარე წერილიდან გამომდინარე ვფიქრობ ნათელია, თუ რა დამოკიდებულება მაქვს ზემოთმოყვანილ საკითხების თაობაზე, რას და რატომ მივიჩნევ მავნე ტრადიციად და რატომ მიმაჩნია გაუმართლებლად ,,სლავური გვიანდელი პრაქტიკების’’ ქართულ საღვთისმსახურო წესებად ,,დადგინება’’. სხვა თუ არაფერი რა პასუხი უნდა გავცეთ ჩვენს წინაპრებს, რომლებმაც 21 საუკუნე, მრავალი სისხლი, უბედურება და გაჭირვება შეალიეს იმას, რომ საქართველოს ეკლესიას ღირსეული ადგილი განკუთვნებოდა მსოფლიოს მართლმადიდებელ ეკლესიათა შორის.

            ვიმედოვნებთ, რომ წერილში ნახსენები მოვლენები  იყო ერთჯერადი ხასიათის, განვითარდა უნებლიედ და კავშირში არაა ამა თუ იმ ადამიანთან დაკავშირებულ პიროვნულ და მსოფლმხედველობით დაპირისპირებასთან.

[1]https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1683216275225988&set=a.1681505952063687.1073741842.100006128945347&type=3&theater

[2] http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=8&t=53315

[3] http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=45&t=987

[4]https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5

 

ორი სკოლა- რას ნიშნავს კრეტის კრება, მომავალი მართლმადიდებლური ღვთისმეტყველებისთვის

            უამრავმა მედია მომხსენებელმა და გამომცემელმა  აღწერა კრეტის წმინდა კრებამდე არსებული და მისი მსვლელობისას   დაფიქსირებული დაპირისპირებები.

ზოგიერთი მიიჩნევდა, რომ კრების სირთულეები გეოპოლიტიკური პროცესებიდან უფრო მეტად გამომდიარეობდნენ, ვიდრე ეკლესიოლოგიურიდან, რაც განპირობებული იყო რუსეთსა და დასავლეთს შორის არსებულ პოლიტიკურ ურთიერთობათა  და კულტურულ დაპირისპირებათაგან. სხვები მიიჩნევდნენ, რომ უთანხმოებანი გამოვლინდა ორ მხარეს შორის დაფიქსირებულ  ხედვებში. პირველს მიეკუთვნებიან ისინი,  ვისაც სურდა რომ საკრებო პროცესში ჩართულიყო მსოფლიოს დიდი ნაწილი, ხოლო მეორეს კი ისინი, რომლებსაც მიაჩნდათ რომ ეკლესიის შიდა ადმინისტრაციული განხილვები  იყო  უმთავრესი.

            ზოგიერთ შემთხვევაში ეს ფაქტორები კრების გამართვამდე  მართლაც თამაშობდნენ  გარკვეულ როლს, მაგრამ მოგვიანებით უფრო მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავა შიდა პროცესების მომწიფებამ. ნამდვილი საღვთისმეტყველო უთანხმოება კრების დასაწყისში წარმოებულ დებატების მსვლელობისთანავე  წარმოიშვა, თან იმდენად მძაფრად, რომ ჩავარდა კიდეც  ადრე მიღებული ერთ-ერთი დოკუმენტი-,,მართლმადიდებლელი ეკლესიის ურთიერთობა დანარჩენ ქრისტიანულ სამყაროსთან.’’

რა  არის  მნიშვნელოვანი  შეთანხმება? 

          ზემოთთქმულ დოკუმენტებზე დაპირისპირებების განვითარებაში ახალი არაფერია, მაგრამ შედარებით ბოლო პერიოდში გამოქვეყნებული საღვთისმეტყველო და პასტორალურ დებატები ისეთივე ძველია, როგორც თავად ქრისტიანობა. ამაში გარკვევად საკმარისია  გადაშალოთ თქვენი ბიბლია და წაიკითხოთ იოანეს ეპისტოლეები, რომლებშიც ხაზგასმულია ჩვენი მჭიდრო კავშირი იესო ქრისტესთან და მის მიერ აღსრულებულ  მარადიულ გამოხსნასთან, რომელიც საშუალებას გვაძლევს, რომ მართლმორწმუნე ეკლესიის საზღვრებში  მივსდიოთ ჭეშმარიტებასა და სიყვარულს. მაგალითად:

,,7. რადგანაც მომრავლდნენ მაცთურნი ქვეყნად, რომელნიც არ აღიარებენ ხორციელად მოსულ იესო ქრისტეს. ეს არის მაცთური და ანტიქრისტე.

8. თავს გაუფრთხილდით, რათა არ დაკარგოთ ის, რისთვისაც იღვწოდით, არამედ მივიღოთ სრული საზღაური.
9. ვინც შორდება ქრისტეს მოძღვრებას და არ მკვიდრობს მასში, არა ჰყავს ღმერთი, ხოლო ვინც მკვიდრობს ქრისტეს მოძღვრებაში, მამაცა ჰყავს და ძეც.
10. ვინც თქვენთან მოდის, მაგრამ არ მოაქვს ეს მოძღვრება ნურც შინ მიიღებთ და ნურც მოიკითხავთ.
11. რადგან ვინც მას მოიკითხავს, მის ბოროტ საქმესაც ეზიარება.’’ ( 2 იოანე)

              ჩვენი უფლის იესო ქრისტეს სარწმუნო სიტყვის მიღება  და სხვისთვის მისი ღვთისმოსაობით სწავლება, არის გადამწყვეტი მნიშვნელობის მქონე ნებისმიერი ქრისტიანისთვის.[1]

კითხვები დღევანდელ რისკებზე

            შემდგომში რა შეგვეძლება მოვიმოქმედოთ, როდესაც საღვთისმეტყველო უთანხმოებანი გამოიწვევენ  სქიზმას ან ერესს?

რა თქმა უნდა, ჩვენ არ გვაქვს სურვილი, როგორც  იოანეს მეორე ეპისტოლე მიგვითითებს,  რომ განვაძევოთ ვინმე იმ სახლიდან, რომელიც მოციქულთა რწმენიდან განვითარებულ ფუნდამენტურ სწავლებებზეა დაფუძნებული. მაგრამ სად და რა გზებით  დავსახავთ ჩვენს მიმართულებას?  როგორ მოვექცევით  მართლმადიდებელი დღევანდელი მორწმუნეები, მრავალსაუკუნოვან კონფენსიონალურ იმ დანაყოფებს, რომლებიც რა ხანია  მსოფლიოში მკვიდრობენ? ამ კითხვებზე საბოლოო პასუხების გასაცემად შევაჯეროთ თუ ვის როგორ და რატომ ვიღებთ ეკლესიაში, მაგალითად რომაელ კათოლიკეს, რომელიც ისურვებს რომ გახდეს მართლმადიდებელი?

            ამ კითვების პასუხებზე გავლენას ახდენს გზა, რომელიც   ფორმალურ ან პიროვნულ დონეზე გავიარეთ მსოფლიო (ეკუმენიკურ)  დიალოგში.  ჩვენი დასკვნები  არ არიან ვიწრო მნიშვნელობის, არამედ ზეგავლენას ახდენენ მრავალი ადამიანის ოჯახურ ურთიერთობაზე, მეგობრობაზე და ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.

            იდეალურ სამყაროში, წმინდა და დიდი კრება ერთხელ და სამუდამოდ გადაჭრიდა ამ საკითხებს მაგრამ სხვაგვარად ხდება რეალურ ცხოვრებაში. ამის გასაგებად და კრების მსვლელობისას გაჟღერებული საპირისპირო მოსაზრების უკეთ გასაცნობად, საჭიროა მცირე კონტექსტის უკეთ გააზრება.

 ორი სკოლა ისტორიის  გზაგასაყარზე

          წარსულის სინამდვილე განსხვავდება დღევანდელობისგან. ეკლესიის მამებს, მათ მოღვაწეობამდე  დამკვიდრებულ სქიზმებთან და ერესებთან საღვთისმეტყველო და პასტორალურ ფარგლებში ურთიერთობისათვის, ისტორიის ყველა მონაკვეთში ჰქონდათ შემუშავებული  საკუთარი მიდგომები. სხვადასხვა დროსა და ადგილებში იქმნებოდა განსხვავებული ნიუანსები და ახალ გამოწვევებს  მიემართებოდა შესაბამისი განმარტებები. ზოგადად კი არსებობდა  ,,აზროვნების ორი სხვადასხვა მიმართულების  სკოლა’’, მათი შეხედულებები კი მართლმადიდებელ ეკლესიას სრული სახით, საუკუნოვანი ისტორიის მანძლზე  არ გაუზიარებია.

 პურისტები (პურიტანები)[2]

          ერთ მიმართულებას ვუწოდებთ ,,პურისტებს’. წარსულში მათი ყველაზე სახელოვანი და გავლენიანი წარმომადგენელი გახლდათ წმ. კვიპრიანე კართაგენელი[3], ხოლო შემდგომში კი კონსტანტინოპოლის პატრიარქი კირილე V, რომელიც მე-18 საუკუნის შუა პერიოდში მოღვაწეობდა.

            მათი მსჯელობის  მიხედვით, თუკი ვინმე გაიაზრებს, რომ ეკლესიის გარეთ არაა ხსნა და გადარჩენა,  შეაჯამებს რა ამ ყოველივეს მიხვდება რომ  მადლი და საიდუმლოებანი მართლმადიდებელი ეკლესიის მკაცრი კანონიკური საზღვრების გარეთ არ არსებობს. მართლმადიდებლობისაგან ერთხელ განშორებულნი და გადასულნი სქიზმატურ თუ ერეტიკული დაჯგუფებებში, სულიერად ქრებიან და კვდებიან, რადგან მათი ,,სულიერი შთამომავლები’’ კი რეალურად აღარ არიან ნამდვილი ქრისტიანები, არამედ წარმართების მსგავსი ადამიანები.

            აქედან გამომდინარე ამგვარ ჯგუფებთან ჩვენი ურთიერთობები საკმაოდ ხისტად შეიძლება შეიზღუდოს რამდენიმე საშუალებით:

1-უპირველესად, წარსულში მიღებულ ანათემათა არათუ დაგმობით, არამედ მათდამი ერთგულების არგუმეტებით გამყარებით. მაგ: ის რომ ჩვენმა მამებმა აირჩიეს წინააღმდეგობა ამ და მსგავს ჯგუფებთან წარსულში და ამავე აზრზზე ვიმყოფებით ჩვენც აწმყოში.

2-მოვუწოდოთ მათ სინანულისა და თავის ერესთა უარყოფისკენ.

3-საჯაროდ უნდა დაადასტურონ თავისი რწმენა, რის შემდეგაც მათ მივიღებთ ეკლესიაში სრული ნათლისღებით, ისევე როგორც წარმართებს, რომლებიც მართლმადიდებლობას შემოუერთდნენ.

            უფრო ვრცელი ახსნა, ან წარმოდგენილ საკითხთა  ღრმად განხილვა უსარგებლოდ მიგვაჩნია, დაინტერესების შემთხვევაში კი ინფორმაციის მიღება მარტივადაა შესაძლებელი,  ინტერნეტსა თუ წიგნებში განთავსებულ ადვილად აღსაქმელ  მასალების მეშვეობით.

,,რეალისტები’’

          მეორე მხარეს დგანან ე.წ. ,,რეალისტები.’’ თუ კონკრეტულ პიროვნებაზე გავამახვილებთ ყურადღებას, ამ მხრივ წმ. ბასილი დიდი არის ძველი პერიოდის განსაკუთრებულად გამორჩეული მაგალით; რაც შეეხება სასულიერო პირების კრებულს, მათ   მოსკოვის 1667 წლის სრულიადმართლმადიდებლურ კრებაზე, წარმოაჩინეს საერთო სინოდალური პოზიცია, რომელიც უკანასკნელი 500 წლის მანძილზე ითვლება ამ საკითხზე არსებულ მოსაზრებათა შეჯერებულ ნიმუშად.

            მსჯელობის ამ მიმართულების მიხედვით არსებობს  ეკლესიიდან გამოყოფილთა (,,განდრეკილთა’’) ხარისხები. ზოგი ერეტიკული მოძღვრებანი იმდენად მკვეთრად განსხვავდება, მოციქულებრივი მოძღვრებისაგან, რომ მათი აღმსარებლობა ფაქტიურად ეკუთვნის საერთოდ სხვა რწმენას. (მაგ: დოკეტისტები, რომლებიც იოანეს მეორე ეპისტოლეში არიან აღნიშნულნი); თუმცა აგრეთვე არსებობს სხვა ერეტიკული სწავლებანი რომლებიც ახლოს დგანან საღვთო გამოცხადებასთან და იესო ქრისტეს მიერ ნაქადაგებ მოძღვრებასთან, ვგულისხმობთ მორწმუნეებს, რომლებსაც  აქვთ გარკვეულწილად  გზააბნეული რწმენა ან ერეტიკული ხედვები, იქიდან გამომდინარე რომ იმყოფებიან ეკლესიის გამოცდილების კანონიკურ საზღვრებს გარეთ, თუმცა ამისდა მიუხედავად მაინც იზიარებენ მადლის იმ განშტოებებს, რომელიც საღვთო განგებულებით, სრული   სახით არსებობს მხოლოდ მარლმადიდებელ ეკლესიაში.

            რუსი ბერი (ე.წ. ,,სტარეცი’’) სოფრონ სახაროვიც[4], (რომელიც ძალიან ცნობილი  გახდა მას შემდეგ, რაც დღის სინათლეზე გამოიტანა  წმ.სილუან ათონელის ცხოვრება და სწავლანი) ამგვარად ფიქრობს. 1930 წელს იგი ამბობდა: ,,მადლის სისავსე შეიძლება ხელთეპყრას მხოლოდ ერთ  (და ერთადერთ) ეკლესიას, მაგრამ გარკვეულწილად სხვა ეკლესიებსაც გააჩნიათ მადლი, რადგან აქვთ  ქრისტესადმი რწმენა, თუმცა არასრული.’’ არქიმანდრიტი სოფრონის დაკვირვებანი შესაძლებელია არყევს მათ პოზიციებს, ვინც მხოლოდ ასაჩინოვებს პურისტთა ნააზრევს,  მაგრამ ხუცესის დაკვირვება მარტივად ასახავს იმ ნაარევს, რაც დიდი ხნით ადრე შეინიშნებოდა რუსეთის მართლმადიდებელ ეკლესიაში.   არცთუ ისე შორეულ წარსულში, ამავე ეკლესიის ეპისკოპოსთა სადღესასწაულო კრებამ, გამოაქვეყნა ძალიან სასარგებლო ტექსტი ,,არამართლმადიდებლებთან დამოკიდებულების ძირითადი პრინციპები’’ https://mospat.ru/en/documents/attitude-to-the-non-orthodox/i/  რომელშიც ხსნის:

,,მართლმადიდებელი ეკლესია წმინდა მამათა პირით ადასტურებს, რომ ხსნის მიღწევა შესაძლებელია მხოლოდ ქრისტეს ჭეშმარიტ ეკლესიაში. ამავდროულად კი ის თემები, რომლებიც განიდრიკნენ მართლმადიდებლობისაგან, არასოდეს აღიქმებოდენ, როგორც საღვთო მადლისაგან სრულიად განშორებულნი. ეკლესიასთან თანაზიარების ყოველი გაწყვეტა, აუცილებლად იწვევს მადლით აღსავსე ცხოვრების დაშლას, მაგრამ მადლი  ყოველთვის სრულიად როდი  იკარგება ამ განდრეკილ თემებში. ამიტომაცაა, რომ მართლმადიდებელი ეკლესია არამართლმადიდებლური თემებიდან  შემოერთების მსურველთ, საკუთარ წიაღში არ იღებს  მხოლოდ ნათლობის საიდუმლოთი. მიუხედავად ერთიანობის რღვევისა, ეს ნაშთები კვლავაც რჩებიან  ქრისტესთან გარკვეულწილად არასრულ კავშირში, ხოლო მათი მსახურება კი აღიქმება წინდად, სამომავლოდ ეკლესიის ერთობასა და სისავსეში და დასაბრუნებლად.’’

            რადგან საღვთისმეტყველო და სულიერ სინამდვილეს ჯერ კიდევ ვიზიარებთ,  თუნდაც სქიზმათა და ერესთა შორისაც კი, ჩვენ შეგვიძლია შევნიშნოთ სხვა ქრისტიანები და აღვიქვათ ისინი ,,განშორებულ ძმებად’’. ,,ძირითადი პრინციპების’’ ტექსტი გადმოგვცემს: ,,თავად მათი ეკლესიური სტატუსი, ვინც საკუთარი თავი ეკლესიისგან განაყენეს, არ  განიკუთვებს მარტივ განსაზღვრებას. განყოფილ საქრისტიანოში, ჯერ კიდევ შეინიშნება  გარკვეული მახასიათებლები, რომლებიც გადმოგვცემენ რომ მათთანაც გაისმი ღვთის სიტყვა და არსებობს ქრისტესადმი რწმენა, რომელი როგორც ღმერთი და მხსნელი, მოვიდა ხორცით (1ინ.1:1-2:4,2,9) და საჭიროა მისდამი გულწრფელი ერთგულება.’’

            ამ აღნიშნული მახასიათებლების მიხედვით აზროვნების შემთხვევაში, ჩვენ გვაქვს ბევრად ნაკლები მიზეზი იზოლაციისთვის და უფრო  მეტი ურთიერთქმედებისთვის, დიალოგისა და რწმენის სისავსეში შემორიგების მცდელობისთვის. საბოლოოდ, როგორც- ,,ძირითადი საფუძვლების’’ ტექსტიდან ხდება ნათელი, სწორედ ეს მიდგომაა მართებული, რადგან განყოფილ ქრისტიანულ თემებში მადლი სრულიად არ გამქრალა, რომ ჩვენც შეგვიძლია მივიღოთ   არამართლმადიდებელი ქრისტიანები ეკლესიაში მხოლოდ სარწმუნოების აღიარებით, ან ძველი ერესის უბრალოდ დაგმობით. მათი ადრინდელი ქრისტიანული მოძღვრება საკმარისად ასახავს მოციქულებრივ რწმენას, რაც გვაძლევს რეალურად მოქმედების  საფუძვლებს.

 ,,რეალისტები’’ რუსეთის მიღმა

          რათა უფრო გასაგები იყოს დავძენთ, რომ ზემოთ აღწერილი საკითხის მოყვანილი ფორმით გააზრება, ინდივიდუალურად დამახასიათებელი არაა  რუსეთისთვის, რადგან მსგავსი პოზციები არაერთხელ დაფიქსირებულა ეკლესიის ისტორიის მანძილზე. წარმოგიდგენთ ორი მაგალითს.

            იერუსალიმის 1672 წლის, სრულიადმართლმადიდებლური კრების რწმენის სიმბოლოში, ამავე  ეკლესიის პატრიარქი დოსითეოზი აცხადებს:

            ,,გარდა იმისა, რომ ჩვენ უარვყავით მიუღებელი  და მავნე მოსაზრება, იმის თაობაზე, რომ  როდესაც რწმენა სუსტია, საიდუმლოს სიწმინდე არის დაზიანებული.ერეტიკოსებს, რომლებიც უარყოფენ თავის ერესს ჩვეულებრივად ვიღებთ ეკლესიაში. თუკი დავუშვებთ რომ მათ აქვთ ყოვლად არასწორი რწმენა, ისინი უნდა მივიღოთ სრული ნათლისღებით, მაგრამ მას შემდეგ რაც ისინი რეალურად გამოთქვამენ  ჭეშმარიტ რწმენაში შემოერთების სურვილს, ხელახლა აღარ ვნათლავთ. (καίτοι ἐλλιπῆ ἐσχηκότες τὴν πίστιν τέλειον ἔλαβον τὸ βάπτισμα· ὅθεν τελείαν ὕστερον τὴν πίστιν κεκτημένοι οὐκ ἀναβαπτίζονται).

            რუმინული თეოლოგიის ბოლო თაობის  ყველაზე ცნობილი  წარმომადგენელი, მამა დიმიტრუ სტანილოაე[5]  წერს  თავის ,,მართლმადიდებლური დოგმატური ღვთისმეტყველების’’  მეორე ტომში:

   ,,ისმის კითხვა, თუ  რანი არიან სხვა ქრისტიანული კონფენსიები, რომლებიც არ აღიარებენ  განუყოფელი ქრისტესთან ასეთ იდუმალ და ეფექტურ კავშირს? ჩვენ მივიჩნევთ, რომ ისინი არიან არასრული ეკლესიები, ზოგი უფრო ახლოს სრულყოფილებასთან, ზოგი კი უფრო შორს… აგრეთვე ვთვლით, რომ არამართლმადიდებლური კონფენსიები არიან განყოფილი ჯგუფები, რომლებსაც ჩამოუყალიბდათ გარკვეული ურთიერთობა სრულყოფილ ეკლესიასთან, შესაბამისად გარკვეულად ურთიერთობენ კიდეც მასთან, მაგრამ არ იზიარებენ ქრისტე-მზის სრულ სინათლესა და ძალას. ამდენად, ეკლესიის გზა მოიცავს მისგან გამოყოფილ ყველა აღმსარებლობებსაც, რადგან  მათ არ შეუძლიათ ეკლესიაში არსებული ტრადიციისაგან სრულად განშორება. მაგრამ ეკლესია, ამ სიტყვით სრულყოფილი გაგებით გახლავთ მხოლოდ მართლმადიდებლური.’’

            მამა სტანილოაეს მიხედვით, ტერმინში-,,არასრული ეკლესიები’’ იგულისხმებიან  მორწმუნეთა ის ერთობანი, რომლებსაც ,,აქვთ ჭეშმარიტ ქრისტესადმი  შესუსტებული რწმენა, შესაბამისად ეს ნაკლულოვანება აისახება ,,არასრულ საიდუმლოებებში’’, მაგრამ ისინი კვლავ არიან ქრისტეს ნამდვილ სხეულთან, ერთ ჭეშმარიტ ეკლესიასთან კავშირში.’’

რა არის სახელი?

          რამდენადაც ჩვენთვის ცნობილია, მართლმადიდებლურ  აზროვნებაში არავის უცდია ოდესმე დაეყო ეს ორი ტენდენცია სკოლებად და ეწოდებინა მათთვის ,,პურისტი’’ და ,,რეალისტი’’. ასე მოვიქეცით, რათა მარტივად იქნას იდენტიფიცირებული  ის მრავალსაუკუნოვანი განსხვავებანი, რომლითაც განპირობებულია მართლმადიდებელ იერარქათა, კრეტის კრების ,,ურთიერთობების’’ დოკუმენტის ბუნდოვან საკითხებთან დაკავშირებული მიდგომები .

            პურისტული სკოლის ძლიერება არის მისი დამოკიდებულება რწმენის ნათლად გამოცხადებასთან. დასაწყისშივე, მისი არგუმენტები ვითარდებოდა მკაცრ ლოგიკურ საზღვრებში, ხოლო დასრულდა ეკლესიის რეალურ ცხოვრებაში ,,სიწმინდის თეორიისადმი’’ უპირატესობის მინიჭებით. ამგვარივე დამოკიდებულება შეინიშნებოდა საწყის პერიოდშივე: წმ.კვიპრიანე საჯაროდ აცხადებდა, რომ მისი მიდგომა განსხავდებოდა ადრეულ ქრისტიანულ ტრადიციებისა და ეკლესიის პრაქტიკისაგან. გარდა  ეკლესიისათვის დამახასიათებელი ისტორიული გამოცდილებისათვის საღვთისმეტყველო ახსნის ძიებისა, მან განავითარა ლოგიკურად მწყობრი თეოლოგიური სისტემა, რომელიც თავმოყრილია მის თავდაპირველ (ჭეშმარიტ) მოძღვრებაში. ანალოგიური შემთხვევები დაფიქსირდა  მე-18 საუკუნის ისეთ ცნობილ  ,,პურისტ’’ ავტორიტეტთანაც, როგორიც წმ. ნიკოდიმოს ათონელი გახლდათ[6]– მაგრამ ეს არის ძალიან გრძელი საკითხი და გადავდოთ მომდევნო დღისთვის.

            მეორე მხრივ, რეალისტთა სკოლის სიძლიერე გახლდათ საღვთისმეტყველო აზრის, გამოთქმის მცდელობაში იმის თაობაზე, რასაც ეკლესია მთელ მის ისტორიულ გამოცდილებაში რეალურად მოქმედებს არა თეორიულად, არამედ პრაქტიკულად. ისინი ზრუნავდნენ პარადოქსული რეალობის ასახსნელად : რომ მხოლოდ მართლმადიდებლური კრებულია  ქრისტეს ჭეშმარიტი ეკლესია. ხოლო თუკი ვინმე კვლავ ეძებს ხსენებულ საითხებთან დაკავშირებულ პასუხებს, აუცილებლად იპოვის მოსკოვის კრების ,,ძირითად პრინციპების’’ თავში, რომელიც ეძღვნება ერთანობას, დაყოფილ საქრისტიანოში.

            ამ ორი სკოლის  სხვა სისუსტეებისა და ძლიერი მხარეების   უფრო ღრმა ანალიზისთვის მოცდა მოგვიწევს, რამდენადაც ჩვენი მიზანი იყო,  ამ ბლოგპოსტში  მარტივად  მოგვეწოდებინა ზოგიერთი მოსაზრება, რომლებიც  დასახელებული ორი სკოლის წიაღში არსებობდა ეკლესიის საუკუნოვანი ისტორიის მანძილზე  და რომ ამ საკითხთა ჯერ კიდევ  მოუგვარებლობაზე  მიუთითებდა კრეტის კრებაზე განვითარებული და ჩვენ მიერ აღნიშნული განხილვები.

გზა წინ

          მართლმადიდებლურ აზროვნებაში  ამ ორი ,,სკოლის’’ არსებობა,  უფრო მეტად  პასუხობს დასახელებულ საკითხთა ირგვლივ  არსებულ ღია კითხვებს და აზრთა სხვადასხვაობისთვის გვიტოვებს ნაკლებს საფუძველს. კრეტის კრების შემდეგ, ჩვენ ახლოს არ ვართ  ყოვლისმომცველ საღვთისმეტყველო რეზოლუციასთან. კრების დოკუმენტი თავად რჩება უმთავრესად  პროცედურულ დონეზე და არ აღწევს  საკითხთა სიღრმეებში, წინააღმდეგ შემთხვევაში გადასაჭრელი გვექნებოდა სერიოზული და მონუმენტური ამოცანა, ხოლო სამწუხარო რეალობა კი ისაა, რომ ყველა ეკლესიებს არ მიუღიათ მონაწილეობა საკრებო პროცესში, რომ მის მოსამზადებელ პერიოდშივე საკმაოდ დაგროვდა კითხვები, აგრეთვე ისიც, რომ უკანასკნელი 50 წლის  განმავლობაში,    სამწუხაროდ  ნაკლებად შეინიშნებოდა საღვთისმეტყველო საკითხებით ღრმა დაინტერესება.

როგორც მამა კირილე ჰოვორუნი აღნიშნავდა, მსოფლიოს მასშტაბით მოწვეული კრებები  ,,დეტალურად განიხილავდნენ დოკუმენტებს, რის შემდეგაც  თანხმდებოდნენ ან უარყოფდნენ ტექსტის შემოთავაზებულ ვარიანტებს. რეალურად მაინც ცოტა თუ კითხულობდა ტექსტებს, ხოლო ფორმალური თანხმობის შემდეგ კი ისინი იგზავნებოდა არქივებში, სადაც მათ აგროვებდნენ და ინახავდნენ.’’

დასასრულს დავძენთ, რომ ერთი შეხედვით შეუძლებლად მიგვაჩნდა ყოვლისმომცველი დისკუსიების დაწყება. მიუხედავად ამისა კრებამ წამოწია ისეთი საკითხი, რომლებმაც   საჯარო დებატების დაწყება გამოიწვია. აქედან გამომდინარე მომავალი კრებები მოთხოვნილების შესაბამისად შესაძლებელია კვლავ მოუბრუნდნენ ამ საკითხს.

            რამდენიმე წლის წინ მიტროპოლიტმა კალისტოს უეარმა[7] დაწერა, რომ მეოცე საუკუნის მართლმადიდებლური თეოლოგიის მთავარი გამოწვევა იყო ეკლესიოლოგია, განსაკუთრებით კი ეკლესიის საზღვრები და მისი ურთიერთობი არამართლმადიდებელ აღმსარებლობებთან. 21-ე ს-ში კი მისმა მაღალყოვლადუსამღვდელოესობამ დაანონსა ანთროპოლოგიისა და ბიოეთიკის თემის პოპულარიზება, აქედან გამომდინარე ვვარაუდობთ ეკლესიოლოგიური კამათები, დებატების წინა პლანიდან, უკან გადაინაცვლებს.

კრეტის კრება კი ჯერ-ჯერობით  სხვას წარმოაჩენს.

[1] ,, ვინც სხვა რამეს ასწავლის და არ მისდევს ჩვენი უფლის იესო ქრისტეს საღ სიტყვებსა და საღვთისმოსაო მოძღვრებას’’(1 ტიმ.6.3)

[2] Etym. ინგლ. puritan (სიტყვიდან purity „სიწმიდე“, ლათინურიდან puritas)It. Puritanesimo; ანგლიკანობის წიაღში აღმოცენებული და ინგლისურ კალვინიზმთან მჭიდროდ დაკავშირებული რელიგიური მოძრაობა. ეს სახელი მას მოწინააღმდეგეებმა შეარქვეს. ისინი ამგვარად უტევდნენ „რელიგიური განწმედის შესწავლას“ (Studium purioris religionis), რომლითაც, უმთავრესად 1580 წლის შემდეგ, ტ. კარტრაიტმა (†1603) დაასაბუთა თავისი კრიტიკა ინგლისის ეკლესიის მოწყობის, ლიტურგიისა და მოძღვრების მიმართ, – მათ იგი „ანტიბიბლიურად“ მიიჩნევდა. პურიტანები ითხოვდნენ ინგლისის ეკლესიაში ყველა შემორჩენილი „პაპისტური“ ელემენტის გაუქმებას, დაწყებული ლიტურგიიდან (ლიტურგიული სამოსი და მორთულობანი, გალობა, ორღანის ჟღერადობა, ჯვარი და ა.შ.), მხოლოდ საღმრთო წერილზე – ერთადერთ და აბსოლუტურ ნორმაზე – დაყრდნობის მიზნით. დედოფალ ელისაბედ I-ის (1558- 1603) ეპოქასთან დასაპირისპირებლად, რომელსაც თავაშვებულად და დაცემულად მიიჩნევდნენ, პურიტანები საგანგებო ყურადღებას უთმობდნენ კვირადღის წმიდაყოფას, უარს აცხადებდნენ თეატრზე, ცეკვაზე, კულტურაზე და ეტიკეტზე. ეს მოძრაობა პოლიტიკის სფეროსაც შეეხო, მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა 1640 წლის ინგლისის რევოლუციაში, ჩართული იყო ეპისკოპალიზმთან და თვით მონარქიასთან ბროლაში. პურიტანიზმი დაედო საფუძვლად ოლივერ კრომველის (†1658) რესპუბლიკას. მის შემდგომ რესტავრაციას, კათოლიკე სტიუარტების მეთაურობით (1660-1687), პურიტანებმა „დიდი დევნის ხანა“ უწოდეს, თუმცა სწორედ ამ დროს შეიქმნა პურიტანული საგანმანათლებლო ლიტერატურის ყველაზე თვალსაჩინო ნიმუშები, როგორებიცაა, ჯონ მილტონის (†1674) „დაკარგული სამოთხე“ (1667) თუ ბაპტისტ ჯონ ბუნიანის „მომლოცველის მოგზაურობა“ (1678). პურიტანული მემკვიდრეობა ინგლისელთა ეროვნული ცნობიერების ნაწილად იქცა და დღესაც განსაზღვრავს გარკვეულწილად ამ ხალხის ქცევას. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=16&t=4582

[3] აფრიკელი ღვთისმეტყველი, მართლმადიდებელი ეკლესიის გამორჩეული წმინდანი. http://library.church.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=300%3A2

[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Sophrony_(Sakharov)

[5] დიმიტრი სტანილოაე- მეოცე საუკუნის გამორჩეული რუმინელი მართლმადიდებელი ღვთისმეტყველი; https://orthodoxwiki.org/Dumitru_Staniloae

[6] წმ.ნიკოდიმოს ათონელი- XVII-XIX საუკუნის ცნობილი მოღვაწე https://orthodoxwiki.org/Nicodemus_of_the_Holy_Mountain

[7] მიტროპოლიტი კალისტოს უეარი- თანამედროვეობის გამორჩეული მართლმადიდებელი ღვთისმეტყველი; კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს წარმომადგენელი. https://orthodoxwiki.org/Kallistos_(Ware)_of_Diokleia

მოამზადა გურამ ლურსმანაშვილმა

ავტორი- სერაფიმ დანქერთი (ამსტერდამის უნივერსიტეტის აღმოსავლური მართლმადიდებლობის   ცენტრი).

წყარო-http://blogs.ancientfaith.com/orthodoxyandheterodoxy/2016/07/11/two-schools-council-crete-means-future-orthodox-theology/

შენიშვნა: სტატია ითარგმნა და ქართულ ენაზე მომზადდა, მის ავტორ-სერაფიმ დანქერთთან შეთანხმების საფუძველზე.

 

წმინდა და დიდი კრების სესიათა მოკლე მიმოხილვა

 

2016 წლის 19-26 ივნისს, მსოფლიოს ყურადღება საბერძნეთის კუნძულ კრეტისკენ იყო მიმართული, სადაც მართლმადიდებელ ეკლესიათა მეთაურები შეიკრიბნენ და რიგ საკითხების შესახებ იმსჯელეს. კრებამ, რომელსაც ეკლესია 10 საუკუნეზე მეტია ელის, განსაკუთრებული გამოხმაურება გამოიწვია მსოფლიოში. წინამდებარე სტატიაში შემოგთავაზებთ ამ უმნიშვნელოვანესი მოვლენის მოკლე მიმოხილვას. ( კრების განრიგი იხილეთ მისამართზე: http://www.orthodoxtheology.ge/sultmofenobiswirvakreta/ ).

წმინდა და დიდი კრების გახსნით სესიაზე (ორშაბათს, 2016 წლის 20 ივნისს) მისმა უნეტარესობა რუმინეთის პატრიარქმა დანიელმა წარმოთქვა სიტყვა, რომელშიც ხაზი გაუსვა სინოდალურობის (კრებსითობის) მნიშვნელობასა და პატივისცემას არამხოლოდ ადგილობრივ, არამედ სრულიადმართლმადიდებლურ დონეზეც.  (ვრცლად იხილეთ მისამართზე: http://www.orthodoxtheology.ge/romanianpatriarchcouncil200616/ ). ისევე როგორც სხვა დღეებში 20 ივნისსაც, საბერძნეთის დროით 15:30 წთზე, მსოფლიო საპატრიარქოს ოფიციალურმა სპიკერმა გამართა პრეს-ბრიფინგი, სადაც სხვა ადგილობრივ ეკლესიათა წარმომადგენლებთან ერთად ჟურნალისტებს მიაწოდა კრების მსვლელობის შესახებ არსებული ინფორმაციები და უპასუხა მათ შეკითხვებს.

21 ივნისს გაიმართა კრების  III, IV და V სესიები, რომელთა მსვლელობის დროს განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო  მართლმადიდებელი ეკლესიის მისიას თანამედროვე მსოფლიოში, და მართლმადიდებლურ დიასპორას.  (დასახელებულ სესიათა შესახებ დაწვრილებით იხილეთ მისამართზე: http://www.orthodoxtheology.ge/didikrebasesiebi/ ).

მომდევნო დღეს, კრების VI, VII და VIII  სესიებზე, დისკუსიები განახლდა ავტონომიასა და მისი მინიჭების წესზე, აგრეთვე მარხვის მნიშვნელობისა და თანამედროვე ცხოვრებაში მის შენახვის ფორმაზე. (დასახელებულ სესიათა შესახებ დაწვრილებით იხილეთ მისამართზე: https://www.orthodoxcouncil.org/-/holy-and-great-council-concludes-third-day?inheritRedirect=true&redirect=%2Fupdates-from-the-council ).

23 ივნისს, კრების მსვლელობის მეოთხე დღეს გაიმართა   IX, X და  XI სესიები, რომელთა მსვლელობის დროსაც განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო მარხვის მნიშვნელობას და თანამედროვე ცხოვრებაში მის შენახვის წესს, აგრეთვე ქორწინების საიდუმლოს და მის დამაბრკოლებელ მიზეზებს. კრებაში მონაწილე იერარქებმა ხმა მისცეს და მიიღეს საბოლოო ტექსტები ავტონომიის და მის მინიჭების წესზე, ასევე მართლმადიდებლური დიასპორის შესახებ. დღის დასკვნით სესიაზე, წაკითხულ იქნა სხვა ეკლესიებთან ურთიერთობის შესახებ არსებული პუნქტი, რომელიც თავის მხრივ განიხილეს პლენარულ სხდომაზე, რასაც მოჰყვა ღია დისკუსიები. კრების მსვლელობისას, მისმა ყოვლადუსამღვდელოესობა მსოფლიო პატრიარქმა ბართლომეოსმა ამცნო იერარქებს რუსეთის საზაფხულო ბანაკში მომხდარი ტრაგიკული შემთხვევის შესახებ, რომელსაც 15 ბავშვის სიცოცხლე ემსხვერპლა. კრების მონაწილე იერარქები შეთანხმდნენ, რომ სრულიად რუსეთის პატრიარქ უნეტარეს კირილისადმი გაეგზავნათ  სამძიმრის წერილი. გარდა ამისა მსოფლიო პატრიარქმა წაიკითხა მთავარეპისკოპოს იოსების (კურთცი) მისასალმებელი წერილი (იხ.https://www.orthodoxcouncil.org/-/usccb-president-archbishop-kurtz-sends-letter-to-ecumenical-patriarch-on-eve-of-historic-council ). დასახელებული პიროვნება გახლავთ ამერიკის შეერთებული შტატების კათოლიკე ეპისკოპოსთა საბჭოს ხელმძღვანელი. აღნიშნულ წერილში კათოლიკე იერარქები გულითადად მოიკითხავენ წმინდა და დიდ კრებას და იმედს გამოთქვამენ რომ მისი დასრულების შემდეგ ქრისტიანულ სამყაროში სიტუაცია დადებითად შეიცვლება. (დასახელებულ სესიათა შესახებ დაწვრილებით იხილეთ მისამართზე: https://seminarieli.wordpress.com/2016/06/29/%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-ix-x-%E1%83%93%E1%83%90-xi/ ).

24 ივნისს, წმინდა და დიდი კრების მსვლელობის V დღეს გაიმართა XII, XIII, XIV სესიები, რომლებზეც ძირითადი ყურადღება გამახვილდა მართლმადიდებელი ეკლესიის დანარჩენ ქრისტიანულ სამყაროსთან ურთიერთობაზე. მეთაურებმა განიხილეს ადგილობრივ მართლმადიდებელი ეკლესიების მეთაურთა და ცალკეულ ეპისკოპოსთა მიერ წარმოდგენილი ცვლილებები, რომლებიც მიმართული იყო დასკვნითი ტექსტისათვის. მართლმადიდებლური წმინდა და დიდი კრების ენციკლიკის წინასწარი ვარიანტის განხილვის შემდეგ კი იერარქებმა შეაჯამეს განვლილი დღე.
(დასახელებულ სესიათა შესახებ დაწვრილებით იხილეთ მისამართზე: http://www.kreba2016.ge/2016/06/28/%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9B-%E1%83%93%E1%83%98/ ).

წმინდა და დიდი კრების დასკვნით სესიაზე, მსოფლიო პატრიარქმა ბართლომეოსმა წარმოთქვა სამადლობელი სიტყვა. მისმა ყოვლადუწმინდესობამ მადლობა მოახსენა ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიათა მეთაურებს, რომლებიც კრების მსვლელობაში  იღებდნენ მონაწილეობას და რსთხოვა,რომ საკუთარ ქვეყნებში დაბრუნებულებს ეხარებინათ იქ მყოფთათვის ქრისტესმიერი მშვიდობა, რაც აგრეთვე გახლავთ წმინდა და დიდი კრების გზავნილი. მან აგრეთვე  დასძინა, რომ ,,სულიწმინდის მადლი და ნათელი, რომელიც თანაბრად განეფინება  ეკლესიის  მთელ სხეულ, წინ მიგვიძღვის  ერთსულოვნებისაკენ…ერთად ჩვენ დავწერეთ ისტორია! ჩვენ დავწერეთ ეკლესიის ისტორიის ახალი თავი!’’  გარდა ამისა, მსოფლიო პატრიარქმა მადლობა გადაუხადა ორგანიზატორებს და მხარდამჭერებს, რომლებიც პირდაპირ ან ირიბად ჩართული იყვნენ პროცესში და ასევე მათაც, ვინც უფლისადმი ლოცულობდა, რათა წმინდა და დიდი კრება წარმატებით დასრულებულიყო.
კრებაზე მიმდინარე პროცესთა შეფასებისას პატრიარქმა ბართლომეოსმა აღნიშნა, რომ ამ ყოველივეს თან ახლდა უამრავი სირთულე, მართალია ყველაფერი არ იყო მარტივი და უნაკლო, მაგრამ კრების მამებმა წარმოაჩინეს, რომ ისინი არიან ერთიანნი მრავალფეროვნებაში!მისმა ყოვლადუწმინდესობამ საკუთარი მიმართვა დაასრულა მადლიერებით:,,ღმერთი მშვიდობისა არს ჩვენ ყოველთა თანა! ქრისტე არს ჩვენ შორის!’’ ამის შემდეგ, ალექსანდრიის პატრიარქმა, მისმა უნეტარესობა თეოდორემ მიიღო სიტყვა და კრების წარმატებით დასრულება მიულოცა მსოფლიო პატრიარქს. მან აგრეთვე ხაზი გაუსვა, რომ მიუხედავად მეთაურებს შორის განსხვავებულ შეხედულებათა და ლინგვისტური კულტურის არსებობისა, საერთო აზრზზე შეჯერება მაინც მოხერხდა.მოხსენების ბოლოს ალექსანდრიის პატრიარქმა უსახსოვრა ყოვლადუწმინდესბართლომეოსს საპატრიარქო პანაღია და ჯვარი, ნიშნად იმისა, რომ მართალია საპატრიარქო მსახურება ჯვარია, მაგრამ მას თან მოსდევს  აღდგომა და ამაღლება.

(დასახელებულ სესიათა შესახებ დაწვრილებით იხილეთ მისამართზე:
https://seminarieli.wordpress.com/2016/06/30/%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1/      )

მოამზადა გურამ ლურსმანაშვილმა

 

 

ანტიოქიის საპატრიარქოს წარმომადგენელი მადლობას უხდის რუს სამხედროებს, სირიაში აღმოჩენილი დახმარებისთვის

მოსკოვი, პირველი ივლისი, ინტერფაქსი- ანტიოქიის საპატრიარქოს ოფიციალური წარმომადგენელი მოსკოვში, მადლობას უხდის რუს ჯარისკაცებს, სირიაში აღმოჩენილი დახმარებისთვის.       

,,რომ არა რუსი საჰაერო ძალების დროული მოქმედებები, რადიკალები ამჟამად  ლიბანამდე იქნებოდნენ მისულები’’, განუცხადა სააგენტო ინტერფაქსს ანტიოქიის საპატრიარქოს მიტროპოლიტმა ნიფონმა ინტერფაქსს პარასკევს.

მან ასევე მადლობა მოახსენა რუს ხალხს, აღმოჩენილი ჰუმანიტარული დახმარებისთვის, რომლებსაც ისინი რეგულარულად ახორციელებენ სირიაში, სამხედრო მოქმედებებით დაზებარალებულთათვის. მიტროპოლიტი ასევე გამოხატავს მადლიერებას, პატრიარქ კირილისადმი, ,,რომლის თაოსნობითაც ხორციელდება ფინანსური  და პოლიტიკური მხარდაჭერა, მშვიდობიან მოსახლეობისადმი- ქრისტიანები და მუსლიმები საუკუნეების მანძილზე ერთად თანაცხოვრობენ.’’

წარმოშობით ლიბანელი მიტროპოლიტი ნიფონი, უკვე მრავალი წელია რაც ანტიოქიის ეკლესიის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელია მოსკოვში. იგი წარმოადგენს სირიის, ლიბანის, ირანის, ქუვეიტის, გაერთიანებული არაბული საემიროების, ბაჰრეინის, ომანის და არაბ მართლმადიდებელ მორწმუნეებს. ასევე ევროპის, ამერიკისა და ავსტრალიიის სამრევლოების დაქვემდებარებაში მყოფ მორწმუნეებს.

წყაროები http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=13064

 http://www.pravmir.com/representative-of-the-antioch-patriarchate-thanks-russian-militants-for-help-in-syria/

მოამზადა გურამ ლურსმანაშვილმა

P.S. კომენტარის სახის მოგახსენებთ რომ პირადად მე, საერთაშორისო დონეზე გამართულ  მართლმადიდებლურ ღონისძიებებზე ყოფნისას, აშკარად შემიმჩნევია ანტიოქიის წარმომადგენელთა მხირდან ანტიფანარიოტული და მკვეთრად პრორუსული მოქმედებები. საუბარი იმაზე, რომ ანტიოქიის ეკლესია ატარებს რუსულ პოლიტიკას,  ყოველგვარ საფუძველსმოკლებულია, მაგრამ მათი ქმედებები პირდაპირ თუ ირიბად ხშირად  ,,ასხამს ხოლმე წყალს”  ჩვენი ჩრდილოელი მეზობლის ინტერესებზე, რაც სავარაუდოდ გამოწვეულია ახლოაღმოსავლეთში მიმდინარე საბრძოლო პროცესების გათვალისწინებით. ანტიოქიელებს მშვენივრად მოეხსენებათ, რომ კონსტანტინოპოლი ვერ დაეხმარება მათ სხვადასხვა სახის სამხედრო ღონისძიებებით, ამიტომ მხარს უჭერენ იმას, ვისგანაც ამ ყოველივეს იმედი გააჩნიათ.

ამასთანავე მოგახსენებთ რომ რამდენიმე დღის წინ გავრცელდა დასახელებული ადგილობრივი ეკლესიის წმინდა სინოდის სამდივნოს განცხადება, რომელშიც გამოხატულია მკვეთრად უარყოფითი პოზიცია ახლახანსგამართულ წმინდა და დიდ კრებისადმი.

http://antiochpatriarchate.org/en/page/statement-of-the-secretariat-of-the-holy-synod-of-antioch-balamand-27-june-2016/1448/

შეგახსენებთ რომ  დასახელებულ კრებაში მონაწილეობა არ მიიღეს -ანტიოქიის, რუსეთის, ბულგარეთის და საქართველოს ეკლესიებმა.

 

წმინდა და დიდი კრების დასკვნითი სესია. ,,ჩვენ ერთად დავწერეთ ისტორია’’-მსოფლიო პატრიარქი

წმინდა და დიდი კრების დასკვნით სესიაზე, მსოფლიო პატრიარქმა ბართლომეოსმა წარმოთქვა სამადლობელი სიტყვა. მისმა ყოვლადუწმინდესობამ მადლობა მოახსენა ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიათა მეთაურებს, რომლებიც კრების მსვლელობაში  იღებდნენ მონაწილეობას. მან აგრეთვე  დასძინა, რომ ,,სულიწმინდის მადლი და ნათელი, რომელიც თანაბრად განეფინება  ეკლესიის  მთელ სხეულ, წინ მიგვიძღვის  ერთსულოვნებისაკენ…ერთად ჩვენ დავწერეთ ისტორია! ჩვენ დავწერეთ ეკლესიის ისტორიის ახალი თავი!’’  გარდა ამისა, მსოფლიო პატრიარქმა მადლობა გადაუხადა ორგანიზატორებს და მხარდამჭერებს, რომლებიც პირდაპირ ან ირიბად ჩართული იყვნენ პროცესში და ასევე მათაც, ვინც უფლისადმი ლოცულობდა, რათა წმინდა და დიდი კრება წარმატებით დასრულებულიყო.

კრებაზე მიმდინარე პროცესთა შეფასებისას პატრიარქმა ბართლომეოსმა აღნიშნა, რომ ამ ყოველივეს თან ახლდა უამრავი სირთულე, მართალია ყველაფერი არ იყო მარტივი და უნაკლო, მაგრამ კრების მამებმა წარმოაჩინეს, რომ ისინი არიან ერთიანნი მრავალფეროვნებაში!

გარდა ამისა მსოფლიო პატრიარქმა მოუწოდა მეთაურებს, რომ საკუთარ ქვეყნებში დაბრუნებულებს ეხარებინათ იქ მყოფთათვის ქრისტესმიერი მშვიდობა, რაც აგრეთვე გახლავთ წმინდა და დიდი კრების გზავნილი.

მისმა ყოვლადუწმინდესობამ საკუთარი მიმართვა დაასრულა მადლიერებით: ,,ღმერთი მშვიდობისა არს ჩვენ ყოველთა თანა! ქრისტე არს ჩვენ შორის!’’

ამის შემდეგ, ალექსანდრიის პატრიარქმა, მისმა უნეტარესობა თეოდორემ მიიღო სიტყვა და კრების წარმატებით დასრულება მიულოცა მსოფლიო პატრიარქს. მან აგრეთვე ხაზი გაუსვა, რომ მიუხედავად მეთაურებს შორის განსხვავებულ შეხედულებათა და ლინგვისტური კულტურის არსებობისა, საერთო აზრზზე შეჯერება მაინც მოხერხდა.მოხსენების ბოლოს ალექსანდრიის პატრიარქმა უსახსოვრა ყოვლადუწმინდესბართლომეოსს საპატრიარქო პანაღია და ჯვარი, ნიშნად იმისა, რომ მართალია საპატრიარქო მსახურება ჯვარია, მაგრამ მას თან მოსდევს  აღდგომა და ამაღლება.

ყოველივეს შეჯამების შემდეგ მსოფლიო პატრიარქმა გამოაცხადა, რომ მომდევნო დღეს, შვეიცარიის მიტროპოლიტი იერემია, რომელიც გახლავთ წმინდა და დიდი კრების სამდივნოს კოორდინატორი,  წაიკითხავდა კრების მთელი მსოფლიოსადმი მიმართულ  გზავნილს.

აქვე დავძენთ, რომ მოხსენებისას, მსოფლიო პატრიარქმა ბართლომეოსმა მიმართა უნეტარეს დანიელს და შეაფასა იგი სრულყოფილ ღვთისმეტყველად, მან აგრეთვე სიამოვნებით გაიხსენა ის პერიოდი, როდესაც მისი უნეტარესობა იყო ბოსეს ეკუმენიკური ინსტიტუტის ლექტორი 1980-1988 წლებში.

წყარო http://basilica.ro/sesiunea-festiva-de-incheiere-a-lucrarilor-sfantului-si-marelui-sinod-patriarhul-ecumenic-impreuna-am-scris-istorie/

მოამზადა გურამ ლურსმანაშვილმა

წმინდა და დიდი კრების IX, X და XI სესიები; დისკუსია მარხვისა და ქორწინების შესახებ

კოლიმბარი, კრეტა, საბერძნეთი

            მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა და დიდი კრების მეოთხე დღეს, ღონიის სტავროპიგიალურ მონასტერში საღვთო ლიტურგია აღავლინა რუმინეთის საპატრიარქოს დელეგაციამ, რის შემდეგაც იერარქებმა გააგრძელეს გეგმიური მუშაობა კრების   IX, X და  XI სესიებზე.

კრების IX სესიაზე განახლდა საუბრები მარხვის მნიშვნელობისა და თანამედროვე ცხოვრებაში მის შენახვის წესზე, ხოლო რაც შეეხება X  და XI სესიებს, მათი მსვლელობისას ყურადღება გამახვილდა ქორწინების საიდუმლოსა და მის დამაბრკოლებელ მიზეზებზე.

დღის წესრიგში განსახილველი ორი საკითხის ირგვლივ დაწყებულ ვრცელ და გახსნილი დისკუსიათა დროს, რომელზეც განიხილებოდა თემების პასტორალური და კანონიკური პერსპექტივები, მეთაურებმა და ადგილობრივ ეკლესიათა ცალკეულმა იერარქებმა გამოთქვეს სხვადასხვა სახის შემოთავაზებები და განმარტებები.

კრებაში მონაწილე იერარქებმა ხმა მისცეს და მიიღეს საბოლოო ტექსტები ავტონომიის და მის მინიჭების წესზე, ასევე მართლმადიდებლური დიასპორის შესახებ. მომდევნო დღეებში კი მათ მიიღეს დადგენილება  დღევანდელ ცხოვრებაში მარხვის შენახვის წესზე, ასევე თანამედროვე მსოფლიოში მართლმადიდებელი ეკლესიის მისიაზე და მის როლზე. დღის დასკვნით სესიაზე, წაკითხულ იქნა სხვა ეკლესიებთან ურთიერთობის შესახებ არსებული პუნქტი, რომელიც თავის მხრივ განიხილეს პლენარულ სხდომაზე, რასაც მოჰყვა ღია დისკუსიები.

კრების მსვლელობისას, მისმა ყოვლადუსამღვდელოესობა მსოფლიო პატრიარქმა ბართლომეოსმა ამცნო იერარქებს რუსეთის საზაფხულო ბანაკში მომხდარი ტრაგიკული შემთხვევის შესახებ, რომელსაც 15 ბავშვის სიცოცხლე ემსხვერპლა. კრების მონაწილე იერარქები შეთანხმდნენ, რომ სრულიად რუსეთის პატრიარქ უნეტარეს კირილისადმი გაეგზავნათ  სამძიმრის წერილი. გარდა ამისა მსოფლიო პატრიარქმა წაიკითხა მთავარეპისკოპოს იოსების (კურთცი) მისასალმებელი წერილი (იხ. https://www.orthodoxcouncil.org/-/usccb-president-archbishop-kurtz-sends-letter-to-ecumenical-patriarch-on-eve-of-historic-council ) დასახელებული პიროვნება გახლავთ ამერიკის შეერთებული შტატების კათოლიკე ეპისკოპოსთა საბჭოს ხელმძღვანელი. აღნიშნულ წერილში კათოლიკე იერარქები გულითადად მოიკითხავენ წმინდა და დიდ კრებას და იმედს გამოთქვამენ რომ მისი დასრულების შემდეგ ქრისტიანულ სამყაროში სიტუაცია დადებითად შეიცვლება.

ნაშუადღევს, მსოფლიო საპატრიარქოს პრეს-სპიკერმა, მთავარეპისკოპოსმა იობმა (გეჩა), ჟურნალისტებს გააცნო წმინდა და დიდი კრების ოფიციალური სიახლეები, რის შემდეგაც ალექსანდრიის საპატრიარქოს, სერბეთის, რუმინეთის, კვიპროსის და საბერძნეთის ეკლესიების წარმომადგენლებმა ჩაატარეს გეგმიური პრეს-ბრიფინგი და უპასუხეს ჟურნალისტთა შეკითხვებს.

მოამზადა გურამ ლურსმანაშვილმა

წყაროები: https://www.orthodoxcouncil.org/-/holy-and-great-council-discusses-fasting-marriage-in-fourth-day?inheritRedirect=true&redirect=%2Fupdates-from-the-council

https://www.holycouncil.org/

 

 

წმინდა და დიდმა კრებამ, დისკუსიების V დღეს ყურადღება გაამახვილა სხვა ქრისტიანებთან ურთიერთობაზე

მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა და დიდი კრების მსვლელობის მეხუთე დღეს, ღონიის სტავროპიგიალურ მონასტერში საღვთო ლიტურგია აღავლინა პოლონეთის ეკლესიის წარმომადგენელმა,  მისმა ყოვლადუსამღვდელოესობა გიორგიმ (პანკოვსკი), რის შემდეგაც იერარქებმა გააგრძელეს გეგმიური მუშაობა, კრების მე-12; მე-13 და მე-14 სესიებზე.

კრების მეხუთე დღეს ძირითადი ყურადღება გამახვილდა მართლმადიდებელი ეკლესიის დანარჩენ ქრისტიანულ სამყაროსთან ურთიერთობაზე. მისმა მაღალყოვლადუსამღვდელოესობა ბართლომეოსმა ერთგვარად წაახალისა იერარქებს შორის გახსნილი და წრფელი  დიალოგი, ხოლო მე-14 სესიის განმავლობაში კი მეთაურებმა განიხილეს ადგილობრივ მართლმადიდებელი ეკლესიების მეთაურთა და ცალკეულ ეპისკოპოსთა მიერ წარმოდგენილი ცვლილებები, რომლებიც მიმართული იყო დასკვნითი ტექსტისათვის. მართლმადიდებლური წმინდა და დიდი კრების ენციკლიკის წინასწარი ვარიანტის განხილვის შემდეგ კი იერარქებმა შეაჯამეს განვლილი დღე.

შუადღით, მისმა მაღალყოვლადუსამღვდელოესობამ, მსოფლიო საპატრიარქოს ოფიციალურმა სპიკერმა,  მთავარეპისკოპოსმა იობმა (გეჩა), წმინდა და დიდი კრების სახელით   ოფიციალურად დაადასტურა სხვადასხვა სიახლეები. საკითხზე გამოთქმული კომენატარების შემდეგ, ალექსანდრიის საპატრიარქოს, სერბეთის, რუმინეთის და კვიპროსის ეკლესიის წარმომადგენლებმაც გააკეთეს კომენტარები, ბოლოს კი   საბერძნეთის ეკლესიის ნდობით აღჭურვილმა პირმა,  გეგმიური ბრიფინგის ფარგლებში უპასუხა ჟურნალისტთა შეკითხვებს.

მოამზადა გურამ ლურსმანაშვილმა

წყარო: https://www.orthodoxcouncil.org/-/holy-and-great-council-focuses-on-relations-with-other-christians-in-fifth-day-of-discussions?inheritRedirect=true&redirect=%2Fupdates-from-the-council